Het hebben van werk en/of zinvolle dagbesteding is een fundamenteel element in iemands leven. Ook voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt zoals bij mensen met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking of niet-aangeboren hersenletsel. Gors ondersteunt hierbij als dat nodig is. Werk zorgt voor een dagritme en geeft betekenis aan het dagelijkse leven.
Lizet Paardekoper is enthousiast over haar werk bij Pop-up store Juust koffie & kado in de Scheldestraat in Vlissingen. “Ik heb het gevoel dat ik me nuttig maak. Dat voelt goed. Daar komt bij dat ik het werk ook echt leuk vind. De tweedehandskleding uitzoeken en mensen te woord staan. Het bevalt me. En eigenlijk zo goed dat ik misschien wel vaker wil komen dan één dag per week.”
Turks brood en fingerfood
Juust zit in de kleurrijkste straat van Vlissingen. Daar is het aanbod op aangepast. Naast koffie en thee kun je er heerlijke tosti’s eten gemaakt met Turks brood en bijvoorbeeld Dip & Dop. Dat zijn drie rondes fingerfood met lekkere dips. Daarnaast vind je bij Juust onder andere tweedehandskleding en boeken en leuke hebbedingen. Een deel daarvan is gemaakt op activiteitencentrum De Onderneming. “Alles wat je hier ziet, is te koop. Ook de stoel waarop je zit. Toen ik hier pas werkte, zag ik een leuke kaarsenstandaard. Maar toen ik deze wou kopen, was die al verkocht”, lacht Lizet.
Naar regulier werk
Heel anders is het werk dat Wendy Strijdonk en Hugo Dijkstra doen bij De Productie in Goes. Zij verrichten inpakwerk, bijvoorbeeld voor de ‘overbuurman’, de lijm- en kitproducent Bison. “Maar dat is niet het enige”, legt Wendy uit. “We vullen ook goodiebags. Dat hebben we gedaan voor het tijdschrift Tina en de Ride for the Roses. Erg leuk was dat. We ondersteunen het centraal kantoor van Gors bij het versturen van brieven en hebben geholpen bij het Challenger Tennistoernooi.” Wendy werkt nu tweeënhalf jaar bij De Productie. “Toen ik hier kwam werken, had ik erg veel behoefte aan afleiding en structuur. Daardoor werd ik minder gespannen. Het werk doet me goed. Zo goed, dat ik samen met mijn jobcoach uitkijk naar regulier werk. Zo werk ik nu twee ochtenden per week bij Cleanmaster Biolux.”
Jubileum
Hugo werkt vier dagen per week bij De Productie. Het werk dat hij doet, bestaat uit stickers plakken en dozen stapelen op pallets. “Als ik dat niet goed doe, roept Corina dat het een ‘gatenkaas’ is”, vertelt hij lachend. Het is duidelijk dat hij geniet van zijn werk. Af en toe een grapje en ondertussen serieus doorwerken. In de pauzes knijpt hij er altijd even tussenuit. Voor een wandeling naar buiten, langs het gebouw van Delta. Daar kijkt hij steevast welke temperatuur er op het matrixbord staat. En natuurlijk meldt hij dat zodra hij terug is. Binnenkort viert Hugo zijn 12,5 jarig jubileum. Dat wordt zonder twijfel gevierd, zoals alle bijzondere jubilea. “Corina maakt dan altijd een lied”, vertelt Wendy. “En we hebben hapjes en drankjes.”
Duurzame kinderboerderij
Greet Timmerman werkt als unitmanager bij De Punt in Zierikzee. Hier vind je een bakkerij, kinderboerderij en lunchroom. De mensen die er werken hebben een verstandelijke of lichamelijke beperking of niet-aangeboren hersenletsel. “Ik heb altijd moeite met de term dagbesteding. Het is zoveel meer. Ik vind het een werk-leerbedrijf. Iedereen werkt hier naar vermogen en we sturen op ontwikkeling.” De Punt heeft een speciale, centrale plaats in de wijk. Veel mensen weten de locatie te vinden. Al was het maar voor het inleveren van oud papier, oude kleding, oud vet en oude elektrische apparatuur. “Er zijn tal van redenen om hier te komen. En de verschillende diensten vullen elkaar aan. Kom je voor de kinderboerderij, dan smaakt een kopje koffie hier prima. Natuurlijk met een koekje uit de bakkerij erbij.”
Plezier én afleiding
Vincent Romijn werkt vier dagen per week bij De Punt. Hij is veelzijdig. Hij helpt in de bediening, werkt in de bakkerij ,maar schildert ook. “Bedienen vind ik leuk. Alleen als het terras heel vol zit, is het lastig. We serveren een lekkere lunch. Het Twaalfuurtje bijvoorbeeld. En lekkere kroketten. Uit de oven, zodat ze niet zo vet zijn.” Peter van Splunter is drie dagen per week bij De Punt te vinden. “Ik geniet erg van mijn werk in de kweekkas. Samen met een vrijwilliger kweek ik buxusplantjes. En die verkopen we ook. Het werk is voor mij een prettige afleiding. Anders zit ik me maar thuis te vervelen. Dit brengt plezier én afleiding.”
“Niet-aangeboren hersenletsel is vaak een onzichtbare klacht. Mensen die ermee te maken krijgen, kampen met tal van vragen en onzekerheden. Wij proberen dit, bijvoorbeeld tijdens dagbehandeling, bespreekbaar te maken. We maken mensen weerbaar en laten ze ontdekken welke dingen ze nog wel kunnen.”
Chris Theune werkt als gedragsdeskundige bij Gors. “Niet-aangeboren hersenletsel (NAH) is schade aan de hersenen, die is ontstaan na de geboorte. Kenmerkend is dat sprake is van een duidelijke breuk in de levenslijn. Alles wat voorheen vanzelfsprekend was, is dat nu niet meer.”
Lotgenoten
Het Activiteitencentrum Oosterschelde (ACO) aan de Valckeslotlaan in Goes biedt dagbehandeling en dagbesteding aan volwassen mensen met NAH. De meeste cliënten maken parttime gebruik van het centrum en zijn hier één of meerdere dagen per week. Kees Priem (65) uit Kortgene bijvoorbeeld komt twee keer per week. “Ik vind het prettig. Ik zit in een groep van vijf mensen. We hebben allemaal hetzelfde meegemaakt: een CVA of hersenbloeding. Als lotgenoten begrijp je elkaar. Dat biedt steun.”
PRET
De NAH-behandeling volgt op de revalidatiefase. Het doel ervan is mensen te versterken in zelfredzaamheid, resocialisatie en maatschappelijke participatie. Het activiteitencentrum werkt volgens een groepsrooster. Daarin zijn therapieën, omringende activiteiten én verdere opvang met rust en ontspanningsmomenten opgenomen. De dagbesteding houdt rekening met de wensen van de cliënten. Het activiteitenaanbod is gevarieerd. Theune legt uit dat de keuze voor dagbehandeling of dagbesteding individueel bepaald wordt. “Wat een rol speelt zijn de verwachtingen of iemand iets te winnen heeft met behandeling. Daarnaast is een inzicht in het eigen functioneren wenselijk. We spreken cliënten nadrukkelijk aan op hun eigen motivatie. Alles wat we doen, is specifiek gericht op mensen met NAH. Zelf spreken we over het creëren van een PRET klimaat. Dat houdt in dat pauzes worden gerespecteerd, dat er rust en regelmaat is, we één ding tegelijk doen en dat het tempo wordt aangepast aan het individu.”
Zelfinzicht
Zelfinzicht is een belangrijk onderdeel van de gesprekken die Theune voert. “We leren mensen kijken naar wat ze nog wel kunnen. Natuurlijk gaat dat met kleine stapjes maar ieder succes is er één.” Priem weet uit ervaring hoe belangrijk die successen zijn. “Ik zie daadwerkelijk vooruitgang. Ik was bijvoorbeeld heel emotioneel. Dat is nu stukken minder. Ook lichamelijk wil ik verbeteren. Ik zit nu acht jaar in een rolstoel. Dat vind ik lang genoeg. Laatst, met Kerst, heb ik in Goes gelopen. Vanaf de Grote Kerk naar de Markt. Natuurlijk met steun van mijn vrouw. Maar het ging. Alle prikkels van fietsers en wandelaars om me heen, bleef ik de baas. Het is geweldig als dat lukt. Dat is ook echt een doel van me: lopen zonder hulpmiddelen en mijn linkerarm weer kunnen gebruiken.”
Familie
Het lastige van NAH is dat het niet altijd zichtbaar is. Het is dus niet alleen voor de persoon zelf lastig te accepteren, maar ook voor de mensen om hem heen. Om die reden wordt ook de familie bij de behandeling betrokken. De vrouw en dochters van Priem bijvoorbeeld hebben een cursus gevolgd. “Natuurlijk is mijn NAH ook voor hen moeilijk. Maar de cursus heeft ze wel wat inzicht gegeven. Dat begrip is belangrijk voor een goede relatie. We proberen nu op onze manier zo goed mogelijk door te leven. Ik kan nog paardrijden op een manege in Dreischor en we gaan voor het derde achtereenvolgende jaar op reis met De Zonnebloem. Alles beter dan achter de geraniums zitten.”